संकलन – बाबू फिलीप डिसोजा
हिमगौरी बिल्डिंग२१, सेक्टर२१,
स्कीम १०, यमुनानगर, निगडी पुणे-४११०४४
“आज २२ एप्रिल २०२३ ला अक्षय तृतीया आहे. हिंदू पंचांगानुसार वैशाख महिन्यातील शुक्ल पक्षातील तृतीयेला अक्षय तृतीया म्हटले जाते. या दिवशी केलेले दान अक्षय असते. देव,पितर यांचे स्मरण करून हे दान केले जाते. दानामध्ये अन्न, वस्त्र, जल, सोने यांचा समावेश असतो. त्या पुण्याचा क्षय कधीही होत नाही म्हणून अक्षय तृतीया. अक्षय्य तृतीया हा विष्णूचा सहावा अवतार परशुरामाचा जन्मदिवस मानला जातो. वैष्णव मंदिरात त्यांचा आदर आहे. जे परशुरामाच्या सन्मानार्थ ते पाळतात ते कधीकधी परशुराम जयंती म्हणून या सणाला संबोधतात.
तृतीया तिथी, वैशाख शुक्ल पक्ष (वैशाख महिन्यातील चंद्र चक्राच्या मेणाच्या अवस्थेतील तिसरा दिवस) हा हिंदू कॅलेंडरमधील सर्वात महत्त्वाचा दिवस आहे. हे भगवान विष्णूचे सहावे अवतार (अवतार) भगवान परशुराम यांची जयंती आहे. शिवाय, जेव्हा त्रेतायुग सुरू झाले. आणि सर्वात शेवटी, हे भगवान विष्णूशी जवळून संबंधित आहे.
अक्षय तृतीयेच्या काही दंतकथा सांगितल्या जातात –
श्रीकृष्णाचा गरीब ब्राह्मण मित्र, सुदामा, एकदा मुठीभर चपटा तांदूळ (पोहे) घेऊन पूर्वीच्या महालात गेला. (दीक्षा नसलेल्यांसाठी, येथे एक माहिती आहे: सुदामाने बालपणात श्री कृष्णाच्या वाट्याचे अन्न गुपचूप सेवन केले होते. म्हणून, त्याला तो भाग परत करायचा होता आणि स्वतःला अपराधीपणापासून मुक्त करायचे होते).
श्रीकृष्णाने मनापासून विनम्र अर्पण स्वीकारले आणि शांतपणे आपल्या मित्रावर भाग्याचा वर्षाव केला. शेवटी, सुदामाचे दुःख संपले आणि तो एक श्रीमंत माणूस बनला. ही घटना तृतीया तिथी, वैशाख, शुक्ल पक्ष या तिथीला घडली त्यामुळे त्याचे महत्त्व आहे.
अक्षय्य तृतीया दिनी भगवान विष्णू आणि लक्ष्मी माता यांची विशेष पूजा केली जाते. या दिवशी केलेल्या पूजनामुळे लक्ष्मी माता प्रसन्न होते, अशी मान्यता आहे. वास्तविक या दिवशी सोने खरेदीचा सल्ला दिला जातो. नेहमीप्रमाणे प्रातःविधी उरकल्यानंतर पूजनाचा संकल्प करावा.
अक्षय्य तृतीयेच्या दिवशी घरात सुख-समृद्धी आणण्यासाठी गुलाबी वस्त्रे परिधान करावीत. पौराणिक कथेनुसार,हा रंग या दिवसासाठी अत्यंत भाग्यवान आहे. जळगाव, धुळे, नंदूरबार आणि नाशिक जिल्ह्याचा काही भागात प्रामुख्याने अहिराणी बोली भाषा आहे.अक्षय तृतीयेला खानदेशात अहिराणी बोलीत आखाजी म्हणतात.
आखाजी च्या विविध गीतांतून माहेरवाशिणींची ओढ दिसते. खानदेशी संस्कृतीचा यातून परिचय होतो. बलुतेदार, सालदार या दिवशी नवी सुरूवात करतात. उत्तर भारत,ओरिसा,दक्षिण भारत, बंगाल, राजस्थान आदि राज्यांत देखील अक्षय तृतीया साजरी होते. राजस्थानात या दिवसापासून विवाह मुहुर्त काढले जातात. अक्षय तृतीयेला आखा तीज म्हटले जाते.
अक्षय तृतीयेच्या मुहुर्तावर महर्षि व्यास यांनी महाभारत लेखन सुरू केले.गणपति यांनी लेखनिक म्हणून त्यांचे काम केले. जैन धर्मात अक्षय तृतीयेचे विशेष महत्त्व आहे. पयुषण पर्व सुरू होते. त्यामुळे,अक्षय तृतीया, आखाजी हा भारतीय संस्कृतीशी निगडीत सण आहे.
(संदर्भ-विकीपिडिया)
